Przejdź do głównej zawartości

Opera

Niedawno zakończył się kolejny sezon transmisji oper w ramach programu MET Live. Jedynym "czeskim" przedstawieniem była "Rusałka" Dvořaka. W czeskich gazetach spektakl ten został przyjęty z oszczędnymi pochwałami, a recenzentów raczej cieszył "czeski akcent" na scenie MET niż sama konwencja ponurej baśni przywodząca na myśl estetykę filmów Tima Burtona. Burton w wersji operowej wygląda tak:

źr.: NYT

Polskich akcentów w tym sezonie MET było jakby mniej - w zasadzie tylko P. Beczała w roli Leńskiego w "Eugeniuszu Onieginie", warto więc może zadać pytanie, skąd ta dysproporcja pomiędzy polską i czeską operą. Z pomocą mogą tu przyjść statystyki.

Na pierwszy rzut oka zarówno Czechy jak i Polska to operowe potęgi bez mała. W sezonie 2015/2016 w Polsce wystawiono 638 przedstawień operowych, co dało Polsce 10 miejsce w statystykach światowych. W tym samym czasie w Czechach - kraju niemal 4-krotnie mniejszym pod względem ilości mieszkańców - przedstawień takich było 818 (8. miejsce). W przeliczeniu na milion mieszkańców Polska uplasowała się na miejscu 20, zaś Czechy na 4 (dane: serwis operabase.com).

Czeska miłość do opery nie może dziwić chyba nikogo, kto w tym kraju chwilę pomieszkał. Śpiew bowiem jest nieodłączną częścią czeskiej tradycji. I chodzi tu zarówno o ludowe przyśpiewki, które dzieci uczą się śpiewać od pierwszych lat przedszkolnych, jak i poważniejsze utwory. Nie jest zresztą przypadkiem, że obecny czeski hymn zwyczajowo wykonuje się w trakcie inscenizacji najstarszej czeskiej opery, czyli "Dráteníka" Františka Škroupa, o tym jednak innym razem. W efekcie jednym z elementów czeskiego autostereotypu jest stwierdzenie "Co Čech, to muzikant".

Niektóre przejawy czeskiej miłości do muzyki są ciężkie do przeżycia (np. imprezy w tzw. vinnych sklipkach przy akompaniamencie muzyki cymbałowej). W większości przypadków jednak jest ta miłość do muzyki to coś, czego Czechom można pozazdrościć. Przekłada się to na ciekawsze sposoby uczenia muzyki w szkołach - tu nie ma mowy o ciągłym katowaniu uczniów grą na flecie płaskim, jak to było za dawnych lat w polskiej szkole. Muzyka ma być przyjemnością i chyba jest. I  tym można tłumaczyć czeskie przywiązanie do opery.

Na zakończenie fragment arii o wschodzie księżyca z "Rusałki", o której mowa była na wstępie:



Komentarze

Popularne posty z tego bloga

"Elektronicky mordulec" czyli polsko-czeskie bzdury tłumaczeniowe.

Jakiś czas temu Leo Express reklamę połączeń do Polski oparł na tych dwóch frazach:   Maszyna szałęna (PL)  Rychlík Povałecz pęronówy (PL)  Výpravčí Dobrze, że dodał w nawiasie język, bo Polacy by nie wpadli na to, że pociąg pospieszny to po polsku maszyna szałęna a dyżurny ruchu to powałecz pęronówy. A nazywało się to:  Užitečné fráze, czyli mniej więcej przydatne frazy . Weszłam w dialog mailowy   z PR-owcem z LeoExpressu i p róbowałam go przekonać, że nie musi tworzyć nowych słówek, bo to, co jest, już nam dostarcza dużej radości, a jego kampania ma mniej więcej tyle wspólnego z prawdą, co stwierdzenie, że po czesku tytuł filmu "Terminator" to "Elektornický mordulec" a wiewórka to rzeczywiście  dřevní kocour"  a nie veverka, która wygląda tak: fot.: http://www.wallpapers13.com Po co wymyślać nowe znaczenia, jak można czerpać z tego, co jest naprawdę: akademik -   kolej biustonosz –   podprsenka karaluc...

Brumbal v Bradavicich czyli "Harry Potter" po czesku

Czesi czasami lubią w tłumaczeniach poszaleć. Pavel i Vladimir Medkove (bracia) z rozmachem stworzyli zupełnie inny świat, niż jest w oryginale. I tak: młodzi czarodzieje studiują w szkole w Bradavicich, w następujących domach -Nebelvír, Mrzimor, Havraspár i Zmijozel. Więc odpowiednio jest też Godrik Nebelvír, Helga z Mrzimoru, Salazar Zmijozel i  Rowena   Havraspár .   Szkoły zagraniczne to Kruval i Krásnohůlky. Największy czarodziej świata to Albus Brumbal. Marta to Ufnukana Uršula a Moodego mówią Pošuk (dość obraźliwe słowo- a propos, czy ktoś z czesko-polskich czytelników ma pomysł, jak to przetłumaczyc?:) Zaproponowałam Dziwak, ale Małgosia mówi, że zupełnie nie...).  Zródło: www.sarden.cz Wszyscy namiętnie grają w famfrpála, gdzie należy złapać Zlatonkę i chodzą po szkole do Prasinek. Śmierciożercy to Smrtijedy, tu akurat dosłowne tłumaczenie. Gilderoy Lockhard doczekał się pasującego imienia Zlatoslav, a Pomyluna to Lenka Láskorádová. Minister mag...

Płać i płacz czyli o wymianie złotych na korony albo koron na złote

Polscy znajomi często nas pytają, czy pomożemy im w założeniu konta w czeskim banku. Pomóc w tym możemy, ale bez adresu pobytu w Czechach lub adresu firmowego (choćby wirtualnego) czeskie banki i tak nie wyrażają zgody na założenie konta. Tak samo zresztą jest w Polsce, czeskie firmy bez polskiego adresu też mają problem z otwarciem konta. Słyszałam, że w Paribas po przekopaniu się przez długą i żmudną papierologię można takie konto czeskiej firmie otworzyć (ale ja osobiście po przejściach z bankiem Paribas zdecydowanie odradzam jakiekolwiek kontakty z tą instytucją - Michał). zdj.własne Ja w Czechach mam jeden ulubiony bank i jest nim Fio Bank. Mają świetną bankowość internetową i możliwość przesyłania SMS-ów potwierdzających na polski numer telefonu, co naprawdę jest rzadkością. Nie cierpię natomiast KB. Ile ja się nawalczyłam z tym ich kluczem zabezpieczającym jak go wprowadzali! :) W końcu zmieniłam bank, bo u mnie to po prostu nie działało. Niestety jeden z moich kli...

Ku pokrzepieniu (polskich) serc - o czeskich autostradach

Jednym ze stereotypów dotyczących Polski, które są nad wyraz trwałe - w tym również w Czechach - jest przekonanie, że w Polsce nie ma porządnych dróg. Ci, którzy w Polsce nie bywają w ogóle, są przekonani, że po tym kraju nie da się jeździć. Ci, którzy czasem wysuną swój nos poza Czechy wiedzą, że polskie autostrady w porównaniu z czeskimi są i na dodatek jeszcze jest ich sporo. Nie należą do rzadkości wypowiedzi na czeskich formach takie jak ta: Před 14 dnama sem jel asi 100 km po polské dálnici (Krapkowice-Wroclaw a zpět) a ... srovnatelně kvalitní dálnici u nás prakticky nemáme (snad enem nový úsek D11 u HK). Absolutně rovné, hladké, perfektní asfalt, přehledné, rychlé.... stabilních tachometrových 130 (bo co pár metrů radar). provoz podstatně menší než na naší D1. Prostě (Przed 14. dniami jechałem około 100 km po polskich autostradach (Krapkowice - Wrocław i z powrtorem) i... autostrady takiej jakości u nas praktycznie nie mamy (może tylko nowy odcinej D11 koło Hradca). Gładkie j...

Czeski film

Znajoma zapytała mnie, czy to prawda, że w Polsce kiedy mówimy "czeski film" mamy na myśli "španělská vesnice" (hiszpańska wioska). Czyli sytuację, kiedy możemy rozłożyć ręce i z głupim wyrazem twarzy powiedzieć "what the fuck?" Wg profesora Bralczyka korzeni tego wyrażenia możemy szukać w latach 60-tych XX wieku: "Czeski film: Czyli: sytuacja, w której nie wiadomo, o co chodzi. W latach sześćdziesiątych minionego stulecia popularne było czeskie kino, które czasem w swojej awangardowości stawiało wysokie wymagania odbiorcom. Było to powodowane i cenzurą, i ambicjami, ale zrozumieć było trudno. Niektórzy przyjmowali to z pokorą, inni próbowali ratować wysokie mniemanie o własnej inteligencji myśleniem o dziwnej modzie." Do tego awangardowego stylu nawiązali w 2012 roku twórcy "Polskiego filmu" , miał to być undergroundowy film o aktorach, którzy chcą spełnić swoje marzenie i nakręcić samych siebie. Do tego przy współpracy Polakó...